I studied a degree in Anglo-Saxon, Norse and Celtic and - as a native Welsh speaker - ended up specialising in Medieval Welsh Literature and Language. I did this, with relative success, at an English university.
However, while there was plenty of criticism and content written in English about medieval Welsh literature, I was always struck by the lack of Welsh literary academics referenced by students who couldn't speak Welsh. The university did list useful and insightful Welsh articles in reading lists and often discussed them in lectures, but many of the monolingual English students did not feel like they could tackle material written exclusively in Welsh. For students trying to engage with any culture, not being able to utilise content in that culture's native language means they may lose out on valuable perspectives, limiting their understanding.
Finding translations of primary texts was never an issue because there are plenty of very good translations of the most popular medieval Welsh literature (Sioned Davies' translation of The Mabinogion springs to mind), but there is not an equivalent of this for Welsh academic essays and articles. This meant that many students were simply not aware of some of the essays that were fundamental to the literature they were studying. For example, Sir Ifor Williams lay the foundations of the academic study of Old Welsh, especially early Welsh poetry. Many of his essays were written in Welsh and are still held in high regard by Celtic and Brittonic academics today. Although lecturers did discuss Welsh-language essays, some students only received brief overviews instead of the full argument, risking being swayed by a biased or poor summary, or not being told about parts of the content particularly relevant to their personal studies.
This is not a debate just confined to Welsh. MA and PhD students studying Old Norse and Scandinavian History, for example, will encounter many German articles. One friend's solution was to translate text using Google or a German to English dictionary, which is time-consuming, difficult and clumsy. The other option is to find someone who is fluent in German to read the article for you, giving you the overall gist, which we already know has its own issues.
The question of accessibility is always going to be an issue when studying another culture's history and literature. It is important for there to be accessible content for students, but there also needs to be respect for the language the content is written in, especially when there are efforts being made to preserve the language and help increase its usage as one of the oldest surviving languages of Britain. Non-English texts are a crucial part of Britain's cultural make-up, from Welsh to Old Norse to Middle French. Their study is valuable for understanding the development of British culture and history; it would be a shame for this to be neglected because students feel intimidated by non-English content.
There is no clear or obvious solution to this problem. One suggestion could be to produce texts which have parallel translations of critical essays. That way the article retains its original language, becomes accessible to other students and could potentially help encourage the student to go and learn Welsh. Original texts with a parallel translation are often used in medieval studies as content to study.
However, does this address the problem of students not being able to engage with text that isn't translated for them? Studies show that comparatively few British people can speak another language. Emphasis on language-learning from an early age may reduce the perceived difficulty of approaching non-English content and help students be more confident with giving it a go. There have also been many studies which suggest learning a second language provides numerous benefits: improving mental health, helping prevent Alzheimer's, improving long-term memory, and helping with creativity. So, it goes beyond just being able to read literature and academic criticism in its original language.
Have you ever had to work with or provide content in a language you didn't speak fluently? We'd love to hear about your experiences and ideas for encouraging students to engage with non-English texts.
About the Author
Rhodri hughes is a Product Development Executive at CLA. He grew up in south Wales and attended a Welsh-speaking secondary school. He holds a BA in Anglo-Saxon, Norse and Celtic during which he specialised in Medieval Welsh Literature and Language.
Astudiais i radd baglor mewn Hen-Saesneg, Llychlynnaidd a Celtaidd yn y diwedd, oherwydd fy mod i’n siaradwr Cymraeg, arbenigais mewn Iaith a Llenyddiaeth Ganoloesol Cymru. Gwnaed hyn, gyda llwyddiant cymharol, mewn prifysgol yn Lloegr
Er hynny, tra oedd llawer o feirniadaeth lenyddol a chynhwysion wedi’i ysgrifennu mewn Saesneg amdano lenyddiaeth Cymraeg canoloesol, sylweddolais nad oedd llawer o’r myfyrwyr arall yn defnyddio beirniadaeth yr academyddion llenyddol Cymraeg am eu bod yn methu siarad Cymraeg. Rhoddodd y brifysgol llawer o erthyglau Cymraeg a oedd yn ddefnyddiol a chafn nhw eu trafod yng nghanol y darlithoedd, ond nid oedd llawer o’r myfyrwyr uniaith Saesneg yn teimlo eu bod yn gallu defnyddio'r deunydd wedi’i ysgrifennu mewn hollol Cymraeg. I fyfyrwyr sy’n ymgeisio i ddysgu amdano unrhyw ddiwylliant, mae peidio â gallu defnyddio cynnwys yr iaith frodorol y diwylliant hwnnw yn golygu y gallent golli safbwyntiau gwerthfawr, gan gyfyngu ar eu dealltwriaeth.
Nid oedd ymchwilio am gyfieithiad da yn broblem. Mae yna lawer o gyfieithiadau gwych o’r llenyddiaeth Gymraeg ganoloesol fwyaf poblogaidd (ysgrifennodd Sioned Davies cyfieithiad ardderchog o’r Mabinogion) ond nid oes unrhyw gyfwerth fel hyn ar gyfer traethodau ac erthyglau academaidd Cymraeg. Roedd hyn yn golygu nad oedd llawer o fyfyrwyr yn ymwybodol o rai o'r traethodau oedd yn hanfodol i'r llenyddiaeth yr oeddent yn eu hastudio. Er enghraifft, creodd Syr Ifor Williams y sylfaen ar gyfer yr astudiaeth academaidd Hen Gymraeg, yn enwedig cerddau cynnar Cymraeg. Ysgrifennwyd llawer o'i draethodau yn Gymraeg ac mae academyddion Celtaidd a Brythoneg heddiw yn dal i gael eu hystyried yn uchel. A tra oedd y darlithwyr yn trafod yr erthyglau Cymraeg, derbynnedd rhai myfyrwyr trosolwg byr yn lle'r ddadl lawn, yn codi cael eu hargyhoeddi gan ragfarn neu grynodeb gwael, neu heb gael gwybod am rannau o'r cynnwys sy'n arbennig o berthnasol i'w hastudiaethau personol.
Nid yw’r ddadl hon wedi’i gyfyngu i Gymraeg yn unig. Er enghraifft, mae yna fyfyrwyr M.A a PhD sy’n astudio Hen Llychlynnaidd a Hanes Llychlyn sy’n mynd i ddod ar draws erthyglau Almaeneg. Datrysiad un ffrind oedd cyfieithu'r testun gan ddefnyddio Google neu eiriadur Almaeneg i Saesneg, sy’n cymryd llawer o amser, yn anodd ac yn llym. Mae’r opsiwn arall yw gofyn ffrind sy’n frodorol mewn Almaeneg i ddarllen yr erthygl iddi hi ac yna rhoi crynodeb byr iddi, ac yr ydym yn gwybod mae gan y dull hwn problemau ei hun.
Bydd y cwestiwn amdano hygyrchedd bob amser yn destun efo problemau pan astudio hanes a llenyddiaeth unrhyw ddiwylliant arall. Mae hi’n bwysig i fyfyrwyr cael cynhwysion hygyrch, ond mae rhaid i ni barchu'r iaith mae’r defnydd yn cael ei ysgrifennu, yn enwedig pan mae yna ymdrech i warchod a diogelu'r iaith a chynyddu ei ddefnydd gan ei fod iaith hynaf Prydain sydd wedi’i oroesi. Mae testunau heb fod yn Saesneg sy’n rhan bwysig o ddiwylliant Prydain, o Gymraeg i Hen Llychlynnaidd i Ffrangeg Canoloesol. Mae eu hastudiaeth yn bwysig er mwyn ddeall y datblygiad o ddiwylliant a hanes Prydain; byddai’n drueni i esgeuluso’r wybodaeth hyn oherwydd mae myfyrwyr yn teimlo’n ofnus gan gynhwysion mewn ieithoedd arall.
Nid oes un ateb amlwg neu eglur am y broblem hon. Un datrysiad posib yw creu testunau efo cyfieithiadau cyflun efo’r traethodau beirniadol. Felly, mae'r erthygl yn cadw ei iaith wreiddiol, yn dod yn hygyrch i fyfyrwyr eraill a gallai fod o gymorth i annog y myfyriwr i fynd i ddysgu Cymraeg. Defnyddir testunau gwreiddiol gyda chyfieithiad cyfochrog yn aml mewn astudiaethau canoloesol fel cynnwys i'w hastudio.
Pa fodd bynnag, a yw hyn yn sylweddoli'r broblem o fyfyrwyr sy’n methu ymgysylltu â thestun nad yw wedi'i gyfieithu iddyn nhw? Mae astudiaethau'n dangos mae yna ychydig iawn o bobl Brydeinig sy'n gallu siarad iaith arall. Gallai pwyslais ar ddysgu iaith o oedran ifanc leihau'r anhawster canfydded o ddarllen cynhwysion nad yw'n Saesneg a helpu myfyrwyr i fod yn fwy hyderus wrth roi cynnig arni. Mae yna lawer o astudiaethau arall sy’n awgrymu mae dysgu iaith arall yn darparu nifer o fuddion: fel gwella ieuenctid meddyliol, helpu atal Alzheimer’s, cynyddu cof tymor hir, a gwella efo creadigedd. Felly, mae dysgu ail iaith yn fwy na’r gallu i ddarllen llenyddiaeth a beirniadaeth academaidd yn ei iaith frodorol.
A oedd rhaid i chi erioed weithio gyda neu gyflenwi cynhwysion mewn iaith nad ydych chi’n siarad yn frodorol. Hoffem glywed eich straeon ac eich profiadau a syniadau ar gyfer annog myfyrwyr i ymgysylltu â thestunau nad ydynt yn Saesneg.
Amdano’r awdur:
Mae Rhodri Hughes yn Swyddog Gweithredol Datblygu Cynnyrch at CLA. Cafodd ei magwyd yn ne Cymru a fynychodd ysgol uwchradd a oedd yn siarad Cymraeg. Mae ganddo BA mewn Hen-Saesneg, Llychlynnaidd a Celtaidd pan oedd yno fe arbenigodd mewn Llenyddiaeth ac Iaith Gymraeg Canoloesol
Forward this page to a friend
